Op zaterdag 2 april komt het volgende historische CDA-congres bijeen, exact een half jaar na ‘Arnhem’. Naar verwachting zullen de emoties minder hoog oplopen, maar de nieuwigheden zijn niet van de lucht.
Allereerst de voorzittersverkiezingen. Nadat de media een voorselectie hebben gemaakt, is het woord tot en met de lunch van het congres aan de leden. Dan eindigen de meest open en spectaculaire voorzittersverkiezingen ooit. Natuurlijk is er een groot aantal leerpunten voor een volgende verkiezingsronde, maar deze open en niet-geprogrammeerde strijd is een toonbeeld voor partijen die zich progressief noemen. De wisselingen Bos – Cohen (PvdA, febr. 2010) en Halsema – Sap (GL, dec. 2010) vallen qua democratisch gehalte in het niet bij hetgeen het CDA nu laat zien.
Maar dan. Natuurlijk staan er tal van resoluties op de agenda. Over een groen belastingstelsel, over de dierenpolitie, over minderheden enzovoort.
Totale vernieuwing partijbestuur
Eén resolutie verdient heel bijzondere aandacht, en die gaat over ‘Koers en Leiderschap’. Tal van gerenommeerde en vooral betrokken, actieve CDA’ers hebben hun naam aan deze resolutie verbonden, dus die zal dan wel ergens over gaan. Welnu, dat is ook zo: het gaat om een radicale vernieuwing van heel het partijbestuur. Nu er een nieuwe voorzitter is, dient er ook een nieuw bestuur te komen, zo is de gedachte. Normaal gesproken schuift een nieuwe voorzitter aan bij het zittende bestuur, maar dit keer niet.
Immers, zo stellen de CDA’ers: 4 keer op rij heeft de partij verloren, en al die keren heeft het bestuur “geen adequate scenario’s” ontwikkeld om het kiezersvertrouwen te herwinnen. Er is niets gebeurd, behalve het instellen van een commissie. En met de resultaten van die commissie-Frissen is tot op heden ook nog niets zichtbaars gebeurd.
Het wordt daarom tijd, dat alle leden van het partijbestuur ruimte gaan bieden aan mensen die de vernieuwing wel kunnen dragen. En als ze dat niet uit zichzelf doen, dan moet het congres als het hoogste orgaan van de partij volgens deze prominenten zelf het initiatief nemen. Dat is niet makkelijk, dat is niet eigen aan het CDA. Maar de nood in de partij is heel hoog, en als het bestuur niet de verantwoordelijkheid en het initiatief neemt dat in deze omstandigheden dringend geboden is, dan moet heel de partij zich er wel tegenaan bemoeien door middel van een congres-uitspraak.
De bedoeling is, dat de voorzitter een onafhankelijke commissie naast zich krijgt, die binnen een jaar wél met goede voorstellen komt “op basis van samenhang, vertrouwen, bestuurlijke vernieuwing, bestuurlijke herstructurering en een vernieuwd christen-democratisch élan als kaders”. In die tussentijd is in ieder geval het hele dagelijks bestuur volgens afspraak al afgetreden, en er komen voorstellen voor “vernieuwing en verkleining van de omvang van het partijbestuur”.
Compact
Het CDA bevindt zich thans in zijn meest compacte vorm ooit. Dat is getalsmatig zo, maar ook inhoudelijk leeft de partij ook vanuit de kern van zijn bestaan: inhoud en richting, of in termen van deze resolutie: koers en leiderschap. Het momentum om te veranderen en te vernieuwen is nú: niet vorig jaar, niet volgend jaar, maar nu. Als de partijbonzen blijven zitten, en zich net zo actief opstellen als de afgelopen jaren in zaken die er echt toe doen, dan is het heel moeilijk om nog geloof te houden in een krachtige toekomst.
Het is echt te hopen, dat de partij in alle wijsheid en eenstemmigheid zal besluiten, dat er slechts één mogelijkheid is: met nieuwe mensen leiding geven aan herstel van vertrouwen, een begin van nieuwe groei en aan een inhoudelijke doordenking van alles waar het CDA voor staat. Het is bovendien te hopen, dat alle zittende bestuursleden inzien, dat zij het partijbelang maximaal dienen, als ze aan deze resolutie de benodigde ruimte geven.
Het wordt wederom een historisch congres. Er valt wat te beleven bij het CDA.
